Διόλου κολακευτική είναι η ακριβής μεταφορά του ονόματός της στα ελληνικά από την αλβανική γλώσσα, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία της συνοικίας που βρίσκεται στα βορειοανατολικά ριζά της Ακρόπολης. Στην αλβανική γλώσσα, «Πλάκα» σημαίνει ηλικιωμένη ή γριά. Ωστόσο, η ελληνική γλώσσα εισήγαγε τον όρο «παλιά πόλη», ο οποίος αποτιμά την πλούσια ιστορία αυτής της συνοικίας, που πηγαίνει πίσω στην προϊστορία.
Η Πλάκα όχι μόνο επισφραγίζει το βάρος των ετών της, αλλά η ιστορία της είναι γεμάτη από ενδιαφέροντα γεγονότα. Στον 12ο αιώνα, μια πειρατική επιδρομή ανάγκασε τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την περιοχή, η οποία παρέμεινε έρημη για τέσσερις αιώνες. Η περιοχή κατοικήθηκε ξανά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ειδικότερα τον 16ο αιώνα, από Αλβανούς φρουρούς που έφτασαν πρώτοι, ακολουθούμενοι από γεωργούς.
Οι κάτοικοι της Πλάκας, κατά την περίοδο του 19ου αιώνα, ήταν κυρίως γεωργοί Αλβανοί, όπως σημειώνει ο ιστορικός Θ. Ν. Φιλαδελφεύς. Αυτοί οι κάτοικοι είναι που έκαναν την περιοχή να αναγνωριστεί με το όνομα «Αρβανίτικη», που προήλθε από την ονομασία της πύλης που ανοίγεται προς την κατεύθυνση της Πλάκας. Στη συνέχεια, όταν ξεκίνησε η ανοικοδόμηση της Αθήνας, πολλοί νησιώτες ήρθαν να βρουν στέγη στις σπηλιές κοντά στην Πλάκα. Αυτές οι σπηλιές προσέφεραν καταφύγιο στους φτωχούς μάστορες που εργάζονταν στην πόλη.
Καθώς οι ανάγκες των κατοίκων αυξάνονταν, η Πλάκα έγινε σταδιακά τόπος συναντήσεων, με παράλληλη αύξηση του τουριστικού ενδιαφέροντος στην περιοχή. Το 1966, εμφανίστηκε το ερώτημα αν η Πλάκα έπρεπε να διατηρηθεί ή να απαλλοτριωθεί, κάτι που οδήγησε σε έναν έντονο δημόσιο διάλογο, όπου συμμετείχαν επιστήμονες, αρχαιολόγοι και εκπρόσωποι του κράτους. Εδώ, οι απόψεις διίσταντο: κάποιοι υποστήριζαν την απαλλοτρίωση της περιοχής για την αποκάλυψη αρχαίων μνημείων, ενώ άλλοι εξέφραζαν την ανάγκη διατήρησης της συνοικίας ως ζωντανής ιστορικής κληρονομιάς.
Οι διαφωνίες αυτές επεσήμαναν την πολιτικά ασταθή κατάσταση της χώρας, με διαρκείς αλλαγές κυβερνήσεων, καθώς και το γεγονός ότι η Πλάκα παρουσίαζε μια εικόνα αλλοίωσης και τουριστικής υπερφόρτωσης, σε αντίθεση με την αρχαία της κληρονομιά.
Αν και οι εξελίξεις συνεχίστηκαν να εξελίσσονται, το αίτημα για αναγνώριση της Πλάκας ως ζωντανής και ιστορικής περιοχής δεν έπαψε ποτέ. Το μέλλον της Πλάκας, περνά μέσα από τις αμφιβολίες, την ανάγκη για σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς και την προσπάθεια εξισορρόπησης του τουρισμού με την καθημερινή ζωή των κατοίκων της. Πηγή: newsbeast.gr